Przez wieki róża słusznie nosiła pochlebny tytuł królowej kwiatów i także dziś wiele osób uważa, że jest to najdoskonalszy kwiat, jaki stworzyła natura. Na przestrzeni historii poeci, artyści i perfumiarze próbowali uchwycić w swoich dziełach niesamowitą urodę tej aksamitnej rośliny wraz z towarzyszącą jej atmosferą tajemniczości. Lekko słodka, owocowo-kwiatowa różana nuta dodaje zmysłowości i harmonii kompozycjom kwiatowym, szczególnie w połączeniu z charakterystycznym i mocnym zapachem białych kwiatów, takich jak tuberoza i jaśmin. Róża to klasyczna nuta w palecie perfumiarzy. Może to być naturalny typ róży, z bogatymi miodowymi fasetami, kwiatami cytrusowymi lub bukietem piżma. Chociaż niektóre kultowe zapachy, takie jak Kenzo Flower i Lancome Tresor, czy te bardziej nowoczesne jak Lancome Idole i Sisley Izia są zdominowane przez różę, często odgrywa ona rolę drugoplanową i spisuje się znakomicie. Róża jest wszechstronna i może pasować do różnych nastrojów i stylów zapachowych. Najściślej kojarzona z perfumami damskimi, zaczęła się pojawiać w formułach wód męskich. Prawda jest taka, że cytrusowe, metaliczne nuty róży są coraz częściej w nie wplatane, a współcześni mężczyźni zachęcani do łamania zwyczajowych etykiet. Paco Rabanne 1 Million, Emporio Armani He, Moschino Toy Boy, to róża, która pachnie na mężczyźnie porażająco seksownie. Im ciemniejsza się staje, tym więcej można z nią eksperymentować.
Według legendy Rajscy Ogrodnicy zesłali na ziemię róże, aby wzmocnić umysły i dusze ziemskich śmiertelników. Znaleziska archeologiczne potwierdzają, że róża jest jednym z najstarszych kwiatów świata, który zdobił go już prawie 40 milionów lat temu. Wiadomo również, że jej świadoma uprawa rozpoczęła się w czasach starożytnych w Chinach, w wyniku czego powstało 13 000 różnych gatunków. Obecnie jest ich już ponad 30 tysięcy. Stare perskie ogrody były przepełnione różami. Według różnych podań, kiedy Mahomet wstąpił do Królestwa Niebieskiego, krople z jego ciała spadły na ziemię i wypuściły pierwsze kwiaty. Róża jest czczona jako bóstwo w świecie arabskim do tego stopnia, że najważniejsze meczety myje się olejkiem różanym, a nawet dodaje się go do kawy.
Pierwszą pisemną wzmiankę można znaleźć w Iliadzie Homera w 23 wierszu, w którym Homer opisuje różę na tarczy Achillesa. Poeta wspomina także o olejku różanym, którym w słynnym eposie zabalsamowano ciało Hektora. Piękne czerwone róże od zawsze zdobiły świątynię greckiej bogini Afrodyty. Kiedy Afrodyta odkryła, że jej ukochany Adonis został śmiertelnie zraniony, według legendy rzuciła się do niego. W pośpiechu podrapała się, a jej krew zabarwiła mityczne białe kwiaty na czerwono. Od tego czasu czerwona róża stała się symbolem miłości. Róże były typową ozdobą stołu w starożytnych rzymskich domach, a gości częstowano kąpielą w wodzie pokrytej płatkami róż, ponieważ wierzono, że ten kwiat jest silnym afrodyzjakiem i idealnym lekarstwem na pijaństwo. Rzymianie ustanowili także zwyczaj sadzenia czerwonej róży na grobie bliskiej osoby i białej róży na grobie młodej dziewczyny jako symbol czystości. Różę wykorzystywano także w celach leczniczych, grecki lekarz Dioscorides stworzył specjalny eliksir (likier z gotowanych róż w winie), który służył jako lek na bóle głowy, ale także oczy, uszy i kobiece dolegliwości. Starożytne kobiety używały także płatków róż jako maski, różu do policzków, cieni do powiek i dezodorantu.
Najbardziej aromatyczne są róże czerwone i różowe, natomiast białe i żółte pachną fiołkami, hiacyntami i cytrynami. Pomarańczowe róże często pachną owocami, fiołkami i goździkami. Róża turecka Halfeti lub czarna róża i bułgarska róża damasceńska (Rosa damascena) są najczęściej stosowane w przemyśle perfumeryjnym ze względu na ich wyraźną nutę i pieprzny, jednolity ton. Rosa Centifolia, zwana także różą stulistną, rośnie w Grasse we Francji. Nazywana jest również Różą Majową, ponieważ kwitnie w maju, ale nosi też jeszcze inną nazwę, Róża Malarza, ponieważ pojawia się w wielu dziełach dawnych mistrzów. Ma miodowy zapach z ciepłymi i łagodnymi nutami pieprzu. Ponieważ słynna róża z Grasse zawiera mniej esencji niż róża damasceńska, rzadko jest destylowana na parze. Zamiast tego należy ją przetwarzać wieloetapowo, co wymaga umiejętności i odpowiedniego doświadczenia. Przetwarzanie kwiatów na absolut jest procesem skomplikowanym i czasochłonnym. Najpierw kwiaty traktuje się rozpuszczalnikiem organicznym, takim jak heksan, a powstały ekstrakt poddaje się następnie destylacji próżniowej. Rozpuszczalnik usuwa się, a powstały produkt nazywa się betonem. Następnie beton poddaje się obróbce za pomocą etanolu (alkoholu) w celu oddzielenia substancji płynnych od wosków roślinnych. Mieszankę schładza się, odtłuszcza i filtruje. Na koniec wymagany jest jeszcze jeden etap destylacji w celu usunięcia alkoholu i dopiero wtedy otrzymujemy absolut róży majowej. Najlepszym przykładem zastosowania róży z Grasse jest woda perfumowana Christian Dior Miss Dior Rose N`Roses, do której dla podkreślenia piękna kwiatu dodano różę damasceńską, a także uroczy klasyk Armani Si oraz jego odmiana Giorgio Armani Si Intense.
Róża bułgarska uprawiana jest w regionie zwanym Doliną Róż znajdującym się w centralnej części Bułgarii pomiędzy Starą Płaniną a Sredną Górą. Położona w południowej części pasma górskiego dolina od wieków znana jest z hodowli kwiatów i produkuje prawie 50% światowej esencji różanej. Łagodny klimat i wyjątkowy skład gleby tworzą kwiat o wystawnym i intensywnym aromacie miodu, skórki cytryny, piernika i malin. Nazwa róża bułgarska sugeruje szczególną odmianę, różę damasceńską. Ta hybrydowa róża powstała z róż galijskich i muszkatołowych, pochodzi z Damaszku w Syrii, skąd została sprowadzona do Europy. Jest najpopularniejszym gatunkiem stosowanym przez perfumiarzy w kompozycjach zapachowych. Zbierana jest ręcznie w maju, kiedy pola bujnie rozkwitają, a powietrze staje się słodkie i mocno przesiąknięte jej urzekającym aromatem. Do wyprodukowania jednego litra olejku różanego potrzeba czterech ton płatków. Co roku z bułgarskich złóż wydobywa się 600 litrów cennej esencji, a producenci perfum płacą kilka tysięcy euro za jeden litr. Róże damasceńskie lubią wykorzystywać znane domy perfumeryjne, szczególnie Dior, Lancome i Chloe. Znajdziemy ją na przykład w składzie wody toaletowej Lancome La Vie Est Belle En Rose czy w wodzie perfumowanej Chloe Eau De Parfum.
Rosa trigintipetala, znana również jako róża z Taif, rośnie w Taif w Arabii Saudyjskiej, górzystym regionie bogatym w dzikie owoce, figi i miód. Jej aromat jest słodszy, bardziej owocowy i cieplejszy niż esencje bułgarskie czy tureckie. Niektórzy uważają, że do Arabii Saudyjskiej sprowadzona została przez Turków, którzy niegdyś rządzili większością Półwyspu Arabskiego. Inni twierdzą, że pochodzi z perskich plantacji róż w pobliżu Shiraz, Kashan, a nawet Indii. Cenna esencja róży Taif została spleciona z kulturą islamu, szczególnie podczas uroczystego mycia Świętej Kaaby dwa razy w roku w Wielkim Meczecie w Mekce, gdzie używa się wyłącznie najlepszego olejku różanego. Taif to rzadki kwiat, a na małą butelkę olejku potrzeba od 10 000 do 15 000 ręcznie zebranych płatków. Nic więc dziwnego, że ten cenny zapach jest czasami wręczany jako prezent ślubny. Chociaż cena różni się w zależności od pory roku, jakości i wieku, tolah z olejkiem Taif są powszechnie sprzedawane za ponad 800 dolarów w największych perfumeriach w Dubaju. Najlepszy olejek zwykle sprowadzany z kilku butelek z najnowszego rocznika, jest najdroższy i często chowany pod ladą.
Róża jest nieoceniona w branży perfum. Intensywność jej zapachu zależy od tego, ile słońca lub deszczu otrzymała. Kwiat zbiera się wcześnie rano, kiedy aromat jest najsilniejszy, a olejki ekstrahuje się za pomocą pary tego samego dnia. Uważa się, że najlepiej pachnące róże mają ciemniejszy kolor i grube, aksamitne płatki. Choć kiedyś nuty różane uważano za staromodne i przebrzmiałe, czołowi perfumiarze wiedzą teraz, że dają one mocny i odurzający zapach. Perfumy pozbawione róż przypominają romans, tyle że bez pocałunków. Róże to nie tylko najbardziej romantyczny, ale także najważniejszy kwiat dla większości perfumiarzy: pudrowy, drzewny, piżmowy i owocowy i ponad wszystko najpiękniejszy. Róże można znaleźć w co najmniej 75% nowoczesnych zapachów damskich i 10% wszystkich perfum męskich na całym świecie.
Zastosowanie w perfumerii i branży kosmetycznej ma również woda różana będąca produktem ubocznym produkcji olejku różanego. Kiedy płatki róż są destylowane z parą wodną, wodnista substancja (hydrozol), która pozostaje po usunięciu olejku eterycznego, nadal ma bogaty zapach. Jest ceniona za swoje właściwości kosmetyczne, ale również smakowe. Prawdziwa woda różana pachnie jak spacer po kwitnącym ogrodzie. Używa się jej do produkcji kremów do twarzy, toników czy balsamów do ciała. Pod względem komercyjnym największe zastosowanie wody różanej dotyczy pielęgnacji skóry i aromatów. W żywności stosuje się ją nie tylko do słodyczy i deserów; akcent różany może dodać intrygującej warstwy smaku pikantnemu daniu.
Arbitralny charakter podziałów zapachowych ze względu na płeć staje się oczywisty, gdy tylko przyjrzymy się zwyczajom zapachowym na całym świecie. W Hiszpanii zarówno mężczyźni, jak i kobiety spryskują się ostrymi, cytrusowymi wodami kolońskimi. Attary jaśminowe są powszechnie stosowane w Indiach, a róża jest ulubioną esencją mężczyzn w krajach Zatoki Perskiej. Ale jeśli spróbujesz przekonywać mężczyznę z Ameryki Północnej, aby przywiózł kwiaty, spotkasz się z pytającym spojrzeniem. Czy róże nie są tylko dla pań? Oczywiście nie dotyczy to największych pasjonatów perfum, ale skojarzenia płci z zapachami mogą być trudne do przełamania.
Zapachy dla panów z różą wymagają chęci do eksperymentowania, ale klasyczne męskie esencje, takie jak skóra i cytrusy, tak dobrze znoszą róże, że wynik jest raczej wyrafinowany niż radykalny. Ta wszechstronność odzwierciedla wieloaspektową naturę esencji różanej. Kiedy poczujemy jej czysty zapach, zauważamy nie tylko ciężkie nuty owocowe i miodową słodycz, ale także jasne akcenty cytrusowe wraz z niuansami zielonymi i metalicznymi. Chociaż badania nie określiły jeszcze wszystkich składników esencji różanej, występuje ona w różnych kompozycjach. Na przykład bestseller Paco Rabanne 1 Million wykorzystuje różę, aby wzmocnić słodycz ziołowego akordu jabłkowego. Kontrast pomiędzy jasnymi owocami, mchem, paczulą i piżmem nadaje perfumom niepowtarzalny męski charakter. Kwiaty są równie ważne w takich klasykach, jak Grey Flannel Geoffrey Been i Fougere Royale Houbigant, gdzie w obu kompozycjach występuje róża. Cytrusowe wody dobrze komponują się z nutami kwiatowymi, nie tylko dlatego, że esencja różana jest naturalnie pikantna, ale także dlatego, że może dodać aromatowi ciepła i złożoności.
Także perfumy unisex dobrze asymilują się z różą. Legendarny zapach Calvin Klein CK One został wzbogacony dodatkiem róży w sercu, co w latach 90.
było odważnym posunięciem. Podobne podejście, ale z jeszcze odważniejszą dawką kwiatów i ciepłych balsamów reprezentuje Moschino Toy Boy. Mnóstwo
dżentelmeńskich róż znajduje się także po damskiej stronie półki z zapachami. Nazwa Portrait of a Lady nie powinna powstrzymywać mężczyzn od wypróbowania
jednej z najlepszych propozycji z Editions de Parfums Frederic Malle. Jest to zapach bogaty w nuty drzewne i ambrowe, emanujący aurą dobrze skrojonej
elegancji. Kolejną intrygującą opcją jest Rossy de Palma Eau de Protection firmy Etat Libre d`Orange, gotycki, tajemniczy i nastrojowy aromat, któremu
nie sposób się oprzeć.
Zobacz, w których perfumach znajduje się nuta róży: