Termin piżmo odnosi się do odrębnej klasy składników aromatycznych i jest zwykle używane jako nuta bazowa w perfumach. Jego łacińska nazwa to moschus moschiferus i może być ekstrahowane w sposób naturalny z gruczołów piżmowca syberyjskiego oraz z roślin o podobnym zapachu lub syntetycznie. Naturalnie pozyskiwany składnik należy do najdroższych produktów pochodzenia zwierzęcego. Na czarnym rynku naturalnie wydobywane piżmo jest droższe niż złoto. Ciekawostką dotyczącą piżma syntetycznego jest to, że odkryto je przypadkowo podczas eksperymentów naukowca Alberta Baura z materiałami wybuchowymi.
Piżmo ma niezwykle silny zapach oraz żywy i kontrastowy charakter, który był wykorzystywany w perfumerii od starożytności. Obecnie używa się wyłącznie piżma syntetycznego, ponieważ stosowanie piżma pochodzenia naturalnego zostało zakazane w 1979 r., kiedy jelenia piżmowego uznano za gatunek zagrożony. Tym, co sprawia, że jest ono preferowaną bazą wielu perfum, to jego wyjątkowa zdolność do równoważenia kompozycji zapachowych, dzięki czemu mogą one trwać dłużej. Uważane jest również za doskonały afrodyzjak ze względu na swoje bliskie podobieństwo do zapachu testosteronu.
Wszechobecne piżmo i jego różnorodne odcienie
Obecnie prawie wszystkie perfumy zawierają bazę w postaci piżma. Poza kilkoma wyjątkami piżma stały się rozcieńczalnikami wielu kompozycji. Tak się do tego przyzwyczailiśmy, że już nawet tego nie zauważamy. Jeśli są dobrze wykorzystane i służą inteligentnemu celowi, uważamy je za fantastyczne. Z drugiej strony, gdy są przedawkowane, aby przyciągnąć klientów, potrafią denerwować. Zwłaszcza że chcemy, aby powiedziały tak wiele… W gruncie rzeczy mogą być zmysłowe i niewinne, kobiece i infantylne, cielesne i czyste… Piżma występują w różnych postaciach, zatem nauczmy się odróżnić to, co nazywamy piżmem zwierzęcym od piżma syntetycznego.
Pochodzenie piżma
Oryginalne piżmo, czyli piżmo tonkin, to surowiec zwierzęcy pozyskiwany z tonkinu, małego śrutu, który służy do polowania na zwierzynę ze względu na wydzielinę gruczołów. W Azji jest również uważane za afrodyzjak i jako takie było używane przez Libertynów we Francji w XVIII wieku, którzy pili je w gorącej czekoladzie. To piżmo było niezwykle przydatne w perfumerii w latach 1900-1930 aż do końca lat 70. Nadawało perfumom objętość i trwałość, ale także pozwalało na ich wtapianie się w skórę w dość wyjątkowy sposób. Z estetycznego punktu widzenia wnosiło ciepłą i głęboką nutę zwierzęcą, a przy tym bardzo zmysłową. Piżmo to wyjątkowy składnik, który sprawia, że perfumy są niepokojące. Jednak polowanie na tonkin zostało zakazane około czterdzieści lat temu ze względów etycznych, a piżmo zwierzęce zostało również zakazane w przemyśle perfumeryjnym.
Piżmo syntetyczne
Utrata niektórych materiałów zmusza do szukania rozwiązań gdzie indziej. Dlatego laboratoria największych firm perfumeryjnych poszukiwały struktur chemicznych przypominających duże cząsteczki piżma. Pojawiły się wówczas współczesne piżma syntetyczne: galaksolid, tonalid, muscenon. Oryginalne piżmo zachowało jakość techniczną: objętość, ślad i zdolność wtapiania się w skórę. Jednak zamiast ciepłego i zmysłowego zapachu, współczesne piżma mają bardzo czysty aromat i nazywane są także czystymi piżmami lub białymi piżmami. Są bardzo wytrzymałe, a ich zapach jest odporny na pranie. Dlatego znajdziemy go w wielu środkach do prania. Niektórzy perfumiarze twierdzą też, że nosząc ubrania zawierające zmiękczacze zawierające piżmo, nasza skóra zostaje nim zaimpregnowana i współczesne piżma ostatecznie mają dość neutralną woń.
Prace badawcze nad piżmami syntetycznymi są zazwyczaj bardzo kosztowne. Po odkryciu nowego piżma cząsteczka zostaje opatentowana i chroniona przez określoną liczbę lat. Dopóki te cząsteczki są produkowane w małych ilościach i są rzadkie, cena pozostaje wysoka. Kiedy piżma trafiają do sfery publicznej, stają się bardziej dostępne, ponieważ produkuje się je w dużych ilościach.
Przykłady perfum, które zawierają piżmo
1. Yves Saint Laurent Libre to odważne i innowacyjne perfumy dla kobiet zbudowane wokół świeżej lawendowej nuty wzmocnionej zwierzęcym piżmem i ambrą. Woda perfumowana zapożycza niewymuszony męski styl zapachów fougere i łączy go z kobiecą kwiatową elegancją. Początek ma aromatyczny pełen żywych i musujących składników. Górne nuty zapachu tworzy soczysta mandarynka z czarną porzeczką a rozświetla je esencja petitgrain. Środek kompozycji wypełnia trio lawendy wraz z jaśminem i kwiatem pomarańczy. Przez końcową warstwę przenikają ciemne odcienie cedru pięknie uzupełnione słodkim piżmem.
Libre nierozerwalnie kojarzy się z wyrafinowaną marynarką YSL nonszalancko przerzuconą przez ramię. Zapach będzie idealny dla kobiety, która odrzuca bezsensowne zasady, aby zrobić miejsce dla siebie.
2. Victor & Rolf Flowerbomb rozpoczyna się akordem bergamotki, osmantusa i herbaty, nadając zapachowi nieposkromioną żywotność. Następnie kwiatowe akordy przejmują serce, łącząc orchideę, różę, jaśmin, frezję i kwiat pomarańczy. Flowerbomb daje nam potężny bukiet roślinnych aromatów, które stopniowo stają się cieplejsze i jeszcze bardziej seksowne. Strukturę wody perfumowanej wzmacniają nuty paczuli, a dzięki dodatkowi słodkich waniliowych tonów i zmysłowych wibracji piżma całość przekształca się w prawdziwą broń uwodzenia. Kwiatowa esencja zanurza nas w świat marzeń i zdaje się dodawać skrzydeł każdej kobiecie, która odważy się ją założyć. To prawdziwy bukiet wrażeń łączący w sobie fantazję, rzeczywistość i magię.
3. Givenchy Irresistible tworzy romantyczne i nieprzewidywalne perfumy, które emanują kwiatowo-piżmowym tonem. To zapach, w którym świeżość gruszki spotyka się ze zmysłowością ambrette (piżmian właściwy). W kobiecym sercu lśni pudrowo-kremowa mieszanka kwiatów, by po chwili wtopić się w tajemniczą bazę z cedru virginia i czystego piżma. Atrakcyjny Irresistible gra na dwóch głównych akordach, którym wszystko zdaje się przeciwstawiać. Z jednej strony uwalnia swoją kobiecość w soczystym akordzie róż. Z drugiej, rozświetla się i nabiera temperamentu w kontakcie z promieniującym jasnym drewnem.
Zachwyca owocowo-zwierzęcym akordem zestawiającym ambrette z gruszką. Pomysł jest zaskakujący i nadaje niepowtarzalny charakter tym kobiecym i rozpoznawalnym perfumom. Piżmo dodatkowo udoskonala zmysłowość urzekającego eliksiru.
4. Versace Crystal Noir tworzy wystawny zapach, olfaktoryczny odpowiednik długiego trenu w bajecznej sukni wieczorowej. Wieloaspektowy jak diament, zmysłowy i kuszący, odważny, a jednocześnie uspokajający. Woda perfumowana niesie ze sobą eteryczny, a zarazem cielesny powiew z ultrakobiecym tonem. Mikstura jest bogata w kwiatowe i orientalne składniki, które oddają zarówno wysublimowaną elegancję jak i bardziej zmysłową stronę kobiet. Kompozycja Crystal Noir to zapach gardenii, wzmocnionej piżmem i ocieplonej bursztynem, ale nie jest to zapach wybuchowo bujny, biało-kwiatowy, tylko ciemny i wilgotny. Ten kwitnący nocą klejnot jest gorący i gumowaty, przywołując na myśl tropikalny kwiat uwięziony w gorącej szklarni. Jest słodki i mineralny, a do tego posiada niepokojącą lekkość, co oznacza, że wypełnia powietrze mocnymi i odurzającymi chmurami uzależniającej gardenii, kokosa i piżma. Podobnie jak narkotyk, Crystal Noir kusi pomimo niebezpieczeństwa, któremu nie można się poddać.
5. Dolce & Gabbana Q to mocny i zmysłowy zapach, który ucieleśnia kobiece piękno i wdzięk, a także kobiecą siłę i determinację. Pyszna aromatyczna kompozycja z górnymi nutami sycylijskiej cytryny i pomarańczy, wiśniowym sercem z dodatkiem jaśminu i heliotropu oraz z seksownym, krystalicznym piżmem w podstawie została specjalnie zaprojektowana dla silnej i potężnej nowoczesnej kobiety. Zamknięta w kunsztownym bladoróżowym flakonie zniewalająca woda perfumowana jest wyrafinowana i zapewnia intensywne doznania.
6. Carolina Herrera Good Girl odważnie łączy kontrastowe elementy tworząc wyrafinowany melanż nut, który emanuje szykownym blaskiem. Od ciemnych po jasne odcienie maluje portret dwoistości współczesnej kobiety. Stylowa czarna szpilka kryje w sobie kwiatowy bukiet otoczony orientalnymi aspektami. W górnych nutach tej uwodzicielskiej kompozycji mieszają się esencje owoców, migdałów i kawy. W sercu ujawniają się odurzające i eleganckie aromaty orientalnego jaśminu, kwiatu pomarańczy i egzotycznej tuberozy. Piżmo umieszczone w bazie zapachu wzmocnione jest dymną fasolą tonką, słodką praliną i uzależniającą nutą kakao.