Ambra to pachnąca substancja, która od bardzo dawna owiana jest woalem tajemnicy ze względu na swoje właściwości fizyczne i nieznane pochodzenie. Wraz z rozwojem nauki zgromadzono więcej informacji i pływające złoto, jak ją nazwano, w końcu nabrało znaczenia. Choć na początku sądzono, że ambra lub szary bursztyn to zastygła piana morska, lub ptasie odchody, prawda jest inna, choć nie aż tak odmienna, gdyż wciąż jesteśmy w sferze substancji organicznej pochodzenia zwierzęcego. Ambra to wymiociny kaszalota (Physeter Macrocephalus). Choć brzmi to niesmacznie, wręcz absurdalnie, kontrowersyjną ambrę pokochała perfumeria. Użyta w kompozycjach zapachowych roztacza niewiarygodnie uwodzicielską aurę, silnie oddziałując na nasze zmysły. Swoim wspaniałym urokiem zdobi wielkie kreacje zapachowe jak, klasyczny Armani Acqua Di Gio Pour Pour Homme czy nowoczesny, aromatyczny Yves Saint Laurent Y. Jest tym tajemniczym składnikiem, który niewiarygodnie kusi nasz zmysł węchu i zdaje się przenosić w inne miejsce. Zanurzmy się więc w świat tej wyjątkowej nuty zapachowej i przyjrzymy się bliżej jej pochodzeniu oraz roli w perfumerii.
Wraz z rozwojem biologii i polowań na wieloryby w XIX wieku odkryto, że niektóre gatunki wielorybów ze względu na dietę bogatą w kalmary i mątwy mają tendencję do wytwarzania w brzuchach ambry. Ponieważ nie są w stanie przetworzyć tej mieszaniny, wydalają ją do wody, gdzie zachodzi reakcja chemiczna, a lepka substancja zamienia się w stałą, szarą substancję. Mówiąc dokładnie, po tym, jak wieloryb zje głowonogi, a ich szczątki wyrzuci na zewnątrz, zdarza się, że szpik kałamarnicy pozostaje w jelitach. Wtedy zaczyna wytwarzać pewne substancje, które pokrywają krawędzie szczątków i ostatecznie je wymiotują. Za pomocą fal morskich te kamieniopodobne substancje docierają do brzegu, gdzie są zbierane przez ludzi i przetwarzane na dobrze znaną nam dzisiaj esencję. Oryginalna wydzielina ma bardzo odpychający zapach, ale po wypłynięciu i fermentacji w morzu ambra nabiera pięknego, bursztynowego i atrakcyjnego aromatu przypominającego piżmo.
Tak jak kaszaloty można znaleźć wszędzie, tak też ambrę można znaleźć na każdym brzegu. Lepką, galaretowatą substancją, która wysycha do postaci grudki o żywicznej konsystencji, a następnie unosi się na powierzchni i kończy na plażach w takich miejscach jak Republika Południowej Afryki, Indie Wschodnie, Chiny, Japonia, Nowa Zelandia. Jednak najbogatsze są wybrzeża Sumatry, Chin, Japonii, Brazylii, Madagaskaru, Afryki i Sycylii. Oprócz kaszalotów produkują ją również inne wieloryby, takie jak kaszalot karłowaty Kogia breviceps i Kogia sima, które również żywią się kałamarnicami. Jakość ambry ocenia się po kolorze. Najwyższej jakości ambra to ta, która najdłużej przebywała w morzu i jest zwykle biała z dużą zawartością ambreiny, bezzapachowego alkoholu, który jest dodawany do perfum jako utrwalacz, aby zapewnić ich trwałość. Kolor może się różnić od białego do czarnego, przy czym najmniej pożądany jest czarny, z różnymi odcieniami szarości i żółci.
Chociaż ambra używana jest głównie w przemyśle perfumeryjnym, wczesne cywilizacje stosowały ją do aromatyzowania pomieszczeń. Starożytni Egipcjanie palili ambrę jako kadzidło. Arabowie natomiast wykorzystywali ją pod nazwą anbar do leczenia wielu schorzeń, od stymulacji pożądania seksualnego po leczenie serca i mózgu. Znana była też w Chinach jako „zapach smoczej śliny”. Fascynacja tą wyjątkową substancją jest również obecna we współczesnej kulturze popularnej, zarówno w filmach, jak i w rzeczywistości. Słynny Hannibal Lecter użył specjalnie dla niego przygotowanego we Florencji kremu do rąk z ambrą i lawendą, a Beadle Bamford z filmu Sweeney Todd używał ambrowej wody kolońskiej. Jako symbol luksusu i bogactwa, jest wymieniana w książkach takich jak Moby Dick. Znajdowała się również na stołach bogatych mężczyzn i królów. Słynnym daniem króla Karola II Stewarta był omlet z dodatkiem tego rzadkiego składnika.
Obecnie ambra jest nadal wysoko ceniona w przemyśle perfumeryjnym i dodawana do wielu wysokiej klasy zapachów ze względu na jej zdolność do wzmacniania i wspierania innych nut. Chemik Gunther Ohloff opisał kiedyś ambrę jako wilgotną, ziemistą, morską, algoidową, słodką tytoniową, sandałową, zwierzęcą i promienną. Inni komentują, że może pachnieć trochę drewnem w starych kościołach lub orzechami brazylijskimi. Jedno jest jednak pewne, ambra znajduje zastosowanie w perfumach od tysiącleci. Jednak w ostatnich latach jej ekstrakcja była przedmiotem gorącej debaty, ponieważ niektórzy ekolodzy obawiają się o populację kaszalotów. Dlatego poszukuje się alternatywnych metod ekstrakcji poprzez inne syntetyczne mieszaniny i materiały.
Ambra jest dobrze znana w świecie perfum. Dzięki połączeniu głębi, ciepła i delikatności udaje się jej zniewolić każdego, kto ją poczuje. Faktycznie uznawana jest za jeden z najlepszych utrwalaczy tj. podstawową funkcją ambry jest pomaganie innym zapachom w utrzymaniu ich trwałości na skórze. Ambra ma zarówno słodki, jak i ziemisty aromat. To połączenie nadaje tej nucie zmysłowości i sprawia, że umiejętnie łączy się z różnymi innymi zapachami, niezależnie od tego, czy są to nuty kwiatowe, drzewne czy cytrusowe. Ponadto ambra ma wyjątkową zdolność wychwytywania i przedłużania zapachów innych składników, przyczyniając się do bogatszego i trwalszego profilu perfum. Ambrę wykorzystuje się w niewielkim procencie, jak dekorację na perfumowej choince. Jej bursztynowy, piżmowy aromat wzbogaca każdą miksturę, czyniąc ją pełniejszą, bardziej soczystą i atrakcyjną, szczególnie w perfumach orientalnych i kwiatowych, gdzie uzupełnia wszystkie nuty i wydobywa z nich to, co najlepsze. Dla perfumerii jest bardzo cennym składnikiem symbolizującym tradycję, luksus i aromatyczne wyrafinowanie. Jednak należy być świadomym, że jeśli w składzie perfum wymienia się ambrę, jest bardziej prawdopodobne, że jest to syntetyczny substytut. Niezależnie od tego w jakiej formie zostanie użyta, zwierzęcej, roślinnej czy syntetycztycznej jej zastosowanie jest szerokie. Esencję ambrową z łatwością odnajdziemy w męskim bestsellerze Paco Rabanne Invictus, orienrtalnej kreacji dla kobiet Yves Saint Laurent Libre czy kwiatowej wodzie toaletowej Dolce & Gabbana Light Blue, a pod postacią piżma ambrowego w Calvin Klein Beauty. Faktem jest, że każdy z tych zapachów tworzy urzekającą kompozycję, która dzięki ciepłej atmosferze, jaką wprowadza do perfum, emanuje optymistycznym i otulającym tonem.
Po zdobyciu tego cennego zapachu warto pamiętać o kilku prostych krokach dotyczących jego przechowywania. W przeciwnym razie zapach zniknie szybciej i będziemy rozczarowani. Aby uniknąć takiego rozwoju wydarzeń, należy przestrzegać następujących zaleceń. Przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego. Promienie i inne źródła światła mogą wpływać na aromat substancji. Trzeba wybrać odpowiedni pojemnik, w którym będziemy ambrę przechowywać. Aby na dłużej zachowała swoje właściwości, musi być chroniona przed wilgocią. Unikamy plastikowych misek i pudełek, ponieważ mogą one wejść w reakcję z ambrą i zmienić jej właściwości. Zalecamy wybranie szklanego lub ceramicznego pojemnika dla lepszego przechowywania. Ważne: powinno się używać małych ilości. Ambry nie trzeba nigdzie wrzucać za dużo, więc weź trochę, a resztę przechowuj w bezpieczniejszym miejscu, gdzie jak najdłużej zachowa swoje aromatyczne właściwości. Postępuj zgodnie z tymi prostymi wskazówkami, aby zachować wyjątkowe właściwości tej morskiej substancji na długi czas.
Jest kilka rzeczy, które poważnie wpływają na przyszłość ambry w świecie zapachów. Dużą rolę odgrywa rosnąca dbałość o środowisko. Ekolodzy, aby
chronić kaszaloty jako gatunek, wzywają do opracowania alternatyw dla ekstrakcji i produkcji ambry. Trwają prace nad różnymi syntetycznymi substytutami
naśladującymi ten zapach i wierzymy, że uda nam się zachować zarówno cenne właściwości tej substancji, jak i świata morskiego. Pomimo pojawiania się
coraz większej liczby nowych esencji przyciągających uwagę konsumentów, zainteresowanie zapachami naturalnymi i autentycznymi prawdopodobnie utrzyma
się w przyszłości. Przeplatając tradycję i innowacyjne metody ekstrakcji, ambra obiecuje utrzymać wiodącą rolę na scenie zapachowej. Wyróżniająca się
na tle wielu innych aromatów złożonym, wielowarstwowym charakterem potrafi zdobyć uznanie wszystkich. Składnik ten nie tylko dodaje głębi perfumom,
ale także sprawia, że utrzymują się one znacznie dłużej. Ten wyjątkowy element w świecie perfumerii jest symbolem nie tylko wyrafinowania, lecz również
ciepła, spokoju i czułości. Zrelaksuj swoje zmysły i pozwól, aby ta ekstrawagancja zapachów dotknęła nie tylko Twojej skóry, ale i duszy!
Przykłady zapadających w pamięć, urzekających zapachów z ambrą